گنبد سبز مشهد

معرفی گنبد سبز مشهد یا همان مقبره شیخ محمد مومن عارف استرآبادی

یکی از مکان های تاریخی و بسیار زیبای شهر مشهد، بنایی به نام گنبد سبز مشهد است که مقبره عارفی با نام شیخ محمد مومن عارف استرآبادی می باشد. این بنا تقریبا در نزدیکی حرم مطهر امام رضا (ع)، یعنی در خیابان آخوند خراسانی واقع شده است.

شیخ محمد مومن عارف استرآبادی، در قرن نهم هجری قمری می زیست و هم عصر علمایی مانند شیخ حر عاملی بود. ایشان حدود 36 سال از عمر خود را به تطبیق و بررسی روایات کتب اربعه شیعه گذراند.

زندگی نامه این عارف بزرگ توسط مهدی قربانی، در کتابی با نام «گنبد سبز مشهد» به رشته تحریر در آمده است. این کتاب علاوه بر زبان فارسی به 2 زبان انگلیسی و عربی نیز ترجمه شده است. به دليل شبهات و نقل قول هاي فراوانی که در كتب و منابع گوناگون درباره شخصيت مدفون شده در بقعه گنبد سبز مشهد وجود دارد و با توجه به این که این اثر با گذشت زمان دچار تحولات و تغييرات زیادی شده است، اطلاعات بسياري در این کتاب جمع‌آوري شد كه مطالعه آن می تواند به شما در شناسايي هويت شخص مدفون شده در آرامگاه کمک کند.

گنبد سبز مشهد
گنبد سبز مشهد

تاریخچه گنبد سبز مشهد

گنبد سبز مشهد در دوره صفویه، یعنی درست در سال 1036 هجری قمری و در زمان شاه عباس دوم صفوى بنا شده اما تاریخ دقیق تکمیل آن به سال های 1055 تا 1058 هجری قمری باز می گردد. این گنبد به دلیل داشتن کاشی هایی به رنگ فیروزه ای متمایل به سبز، به نام «گنبد سبز» معروف شده است. این بنای ۸ ضلعی، دارای ۴ ایوان است و علاوه بر این 4 ایوان، طاق هایی نیز با کاشی کاری های زیبا دارد.

کتیبه بسیار زیبایی که با صلوات کبیره و حدیثی از پیامبر اکرم (ص) مزین شده است، به دست خط نمقفه حسین بن محمد المشهدی در این مقبره وجود دارد. تاریخ نگارش این کتیبه نیز به سال 1058 هجری قمری باز می گردد.

این مکان تاریخی و مذهبی، در ابتدا در مرکز قبرستانی به نام میر هوا قرار داشت. اما بعدها توسط دیواری محصور شده و داخلش محوطه سازی شد. به مرور زمان و با گسترش شهر مشهد مقدس، خیابانی به جای قبرستان احداث شده و این گنبد درست در مرکز میدانی منتهی به این خیابان قرار گرفت. در سال 1353، کاشی کاری این بنا انجام و خود گنبد نیز مرمت شد. فضای داخلی گنبد سبز، 4 قسمت شاه نشین دارد که هر کدام از آن ها به درگاهی منتهی می شوند.

گنبد سبز مشهد
گنبد سبز مشهد

این بنا قرار بود در سال 1316 هجری شمسی، به دستور استاندار وقت، تخریب شود. اما خوشبختانه با پا فشاری هایی که علما داشتند، در شهریور سال 1320 این حکم باطل و مقارن با گسترش شهر مشهد، مراحل احداث میدانی با مرکزیت گنبد سبز مشهد آغاز شد.

این گنبد زیبا در تاریخ ۵ اردیبهشت ماه سال ۱۳۵۶ با شمارهٔ ثبت ۱۳۷۰ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

نکته آخر:

اگر سفری کوتاه به مشهد دارید و می خواهید از جاذبه های گردشگری مشهد و به خصوص امکان تاریخی آن دیدن نمایید، حتما سری به خیابان آخوند خراسانی و گنبد سبز مشهد بزنید. این مکان به دلیل نزدیکی به حرم و قرار گرفت در مرکز شهر، دسترسی آسانی دارد و شما با چند دقیقه فاصله از حرم امام رضا (ع)، می توانید از این مکان تاریخی و زیبا دیدن کنید.


توسط

برچسب‌ها: