معرفی روستای کنگ ؛ ماسوله استان خراسان

روستاها یکی از اولین زیستگاه های بشر بوده و به همین دلیل نیز بازدید از روستای تاریخی می تواند تا حدود زیادی ما را با تاریخ، تمدن و فرهنگ منطقه آشنا کند. یکی از روستاهای بسیار قدیمی استان خراسان رضوی روستای کنگ است که از توابع شهرستان طرقبه محسوب می شود. این روستا محلی با آب و هوای بسیار مطلوب و جاذبه های گردشگری فراوان است که دیدن آن را به همه توصیه می کنیم.

در ادامه این مطلب مشهد رو نیز می خواهیم بیشتر با روستای کنگ آشنا شویم.

معرفی روستای کنگ

وقتی صحبت از روستاهای پلکانی می شود ذهنمان بیشتر به سمت شمال کشور و نهایتا نواحی غربی معطوف می شود. این در حالی است که در استان های کمتر کوهستانی مانند خراسان نیز روستاهایی از این دست وجود دارد. روستای کنگ یکی از همین روستاهاست که علاوه بر پلکانی بودن و داشتن ویژگی های طبیعی منحصر به فرد، قدمت زیادی نیز دارد. ببشتر باستان شناسان معتقدند که قدمت این روستا به سال های پیش از اسلام باز می گردد.

ارتفاع روستا از سطح دریا حدودا 1700 متر است و وسعتی نزدیک به 184 هکتار دارد. به دلیل کوهستانی بودن منطقه، خانه های روستا از سبک خاصی پیروی می کنند و اصطلاحا روی دوش هم سوار هستند. به این ترتیب، هم از زمین کوهستانی به شکل بهینه استفاده شده و هم ظاهر روستا بسیار شکیل و چشم نواز شده است.

امکان دیدن روستای کنگ

رباط شاه عباسی

رباط یا همان کاروانسرا به ساختمانی گفته می شود که در کناره شاهراه ها ساخته می شد تا محل اسکان موقت کاروان ها باشد. یکی از جاذبه های تاریخی این روستا، رباطی به نام رباط پای کوه کنگ یا رباط شاه عباسی است که در انتهای دره کنگ و مشرف به رودخانه ای با همین نام ساخته شده است. این رباط در دل زمین ساخته شده و سقف آن هم تراز با شیب کوه است.

البته دسترسی به این رباط مستلزم یک ساعت و نیم پیاده روی از روستا است. این ساختمان در گذشته محل اسکان کاروان هایی بوده که به سمت مشهد مقدس حرکت می کردند.

قبرستان کنگ

روی تپه هایی که مشرف به این روستا هستند، قبرستان قدیمی وجود دارد که قدمت آن به صدها سال قبل باز می گردد. سنگ قبرهای نصب شده در این گورستان از جنس شیست هستند و روی آن ها بسته به سن، جنسیت و حتی شغل متوفی، اشکالی ترسیم شده است.  زمان تولد و وفات درج شده روی سنگ قبرها به تاریخ هجری قمری است.

مزار شیخ عبدالله‌

شیخ عبدالله‌ یکی از عرفای روستا بوده که بخش اعظمی از عمر گران بهای خود را در مشهد، قم و عتبات عالیات به تحصیل علم و دانش سپری کرد. مزار این عارف بزرگ یکی از اماکن مذهبی روستای کنگ است. شیخ عبدالله در سال ۱۲۶۶ هجری قمری متولد و در نهایت در همان روستا دار فانی را وداع گفت. مقبره این عارفه در 2 کیلومتری روستا واقع شده است.

مسجد و تکیه تاریخی

مسجد و تکیه روستا که ۱۵۰ سال قدمت دارند، از جمله امکان تاریخی این منطقه محسوب می شوند. البته در گذشته این روستا دو تکیه داشته که یکی از آن ها بر اثر آتش سوزی از بین رفته است. در تکیه فعلی نیز قبری قدیمی به نام خانم آمنه وجود دارد.

رودخانه های منطقه

رودخانه های کنگ و زشک، از جمله رودخانه های پر آب منطقه محسوب می شوند و جلوه طبیعی خاصی به روستا داده اند. این رودخانه ها علاوه بر این که جاذبه ای طبیعی برای روستا هستند، عامل رونق کشاورزی و سیراب شدن اراضی منطقه نیز محسوب می شوند.

آبشار

هر رودخانه ای ممکن است با سرازیر شدن به دره، آبشار ایجاد کند. رودخانه کنگ نیز از این قاعده مستثنی نیست و با ریختن به دره ای سرسبز در 5 کیلومتری روستا، آبشار کنگ را به وجود آورده است. البته در این مسیر چند آبشار کوچک نیز وجود دارد. اما برای رسیدن به آبشار اصلی باید 5 کیلومتر از سمت جنوب غربی روستا دور شوید.

قلعه تیغ میان

مرد محلی به قلعه تیغ میان، تِغ میو می گویند. این بنا نیز از امکان تاریخی روستا محسوب می شود. علت نامگذاری این قلعه نیز قرار گیری آن بین دو رودخانه کوچک و بزرگ می باشد. شواهد حاکی از این است که در گذشته از این قلعه برای دیده بانی و محافظت از روستا استفاده می شد.

قلعه حصار

در زمان شاپور ذوالکتاف (دهمین پادشاه ساسانی) بنایی در این روستا علم شده بود که به آن قلعه حصار گفته می شد. کاربرد اصلی این قلعه مقابله با دشمنان و در امان نگه داشتن جان اهالی بود. قلعه حصار در بالادست روستای کنگ و درست در کوهی میان رودخانه کنگ و زشک واقع شده است.

جمعیت روستا

بر اساس سرشماری که در سال 1385 انجام شد، 354 خانوار و مجموعا 1472 نفر در این روستا زندگی می کردند. اما متاسفانه جمعیت روستا کنگ در سرشماری سال 1390 به 799 نفر در قالب 271 خانوار، کاهش یافت. زبان اصلی اهالی  کنگ فارسی همراه با لحجه خاص کنگی است.

اهالی این روستا برای امرار معاش به مشاغلی مانند باغداری، دامداری، کارگری، فرشبافی و مشاغل جانبی نظیر نجاری و تراشکاری مشغول هستند. همان طور که گفتیم این روستا منابع آب فراوانی دارد. به همین دلیل هم بخش مهمی از محصولات دامی و باغی منطقه را تامین می کند. وجود زمین های شیب دار و نبود زمین مسطح باعث شده که کیفیت میوه های روستا زبان زد خاص و عام باشد.

کنگ در لغت دو معنی اصلی دارد. اولین معنی به پرنده ای قوی پنجه اشاره دارد که در مناطق کوهستانی زندگی می‌کند. معنی دوم آن نیز دژی مستحکم است. بال پرندگان، شاخه‌ درختان و دست انسان از جمله معانی کنگ هستند که در لغت نامه دهخدا به آن ها اشاره شده است.

البته اهالی روستا معنی دژ مستحکم را بیشتر قبول دارند. آن ها معتقدند که موقعیت استراتژیک تپه های این منطقه و وجود قلعه حصار در آن، نشانه ای از این است که در گذشته روستا محل امنی برای ساکنین آن بوده است.

آداب و رسوم

اهالی روستای کنگ مسلمان و پیرو مذهب جعفری هستند. آن ها معتقدند که روشن کردن شمع در زیر درخت کنار چشمه، که محل دفن یکی از امامزاده هاست و نذر و نیاز در آن جا، حاجت آن ها را برآورده می سازد. از جمله سننی که در این روستا هنوز هم پا برجاست، مراسم عزاداری ماه محرم و حرکت علم در کوچه پس کوچه های روستا است. البته این روستا از طوایف مختلفی تشکیل شده که هر کدام آداب و رسوم مخصوص به خود را دارند.

خواندن انواع آوازهای سنتی و محلی همراه با نواختن دهل و سرنا در مراسم عروسی و جشن ها، انجام بازی های محلی مانند گرگم به هوا، کوپ بازی با چوب و چهل بازی از جمله دیگر سنن مخصوص اهالی این روستا هستند.

بهترین فصل سفر

روستای کنگ یک روستای ییلاقی است. بنابراین بهترین زمان سفر و گشت و گذار در آن، بهار و تابستان است. اما این منطقه به دلیل اقلیم ویژه اش، در فصول دیگر سال نیز جاذبه های گردشگری فراوانی دارد. این روستا از مشهد 28 کیلومتر و از طرقبه تنها 19 کیلومتر فاصله دارد. بنابراین توصیه می کنیم حتما در سفر خود به مشهد مقدس و در مسیر بازدید از طرقبه به این روستا نیز سری بزنید تا از جاذبه های طبیعی و تاریخی آن لذت ببرید.