موزه مردم شناسی مشهد

آشنایی با موزه مردم شناسی مشهد و آثار به نمایش درآمده در آن

در سال 1385 و همزمان با ولادت با سعادت امام رضا (ع)، آستان قدس رضوی، با هدف ترویج فرهنگ و گسترش موزه ها، در یکی از حمام های قدیمی این شهر موزه ای را به نام موزه مردم شناسی مشهد افتتاح نمود. در این موزه اشیائی به نمایش درآمده است که نشان دهنده آداب، رسوم، اعتقادات و سنن اجتماعی مردم شهر مشهد در طول تاریخ است.

در ادامه این مطلب مجله مشهد رو بیشتر در مورد موزه مردم شناسی مشهد و اشیائی که در آن به نمایش درآمده است صحبت خواهیم کرد.

آشنایی با بنای موزه مردم شناسی مشهد

همان طور که گفتیم موزه مردم شناسی مشهد در بنای حمام مهدی قلی بیک افتتاح شده است. مهدی قلی بیک، از امرای ترک خراسان و یکی از رجال سیاسی دوره شاه عباس اول صفوی بود. وی در سال های پایانی عمر خود بنای این حمام را به همراه چندین ملک دیگر وقف امور خیریه و خداپسندانه کرد.

این حمام در کنار مقبره امیر ملکشاه و درست در ضلع بیرونی سردر غربی صحن جامع حرم مطهر امام رضا (ع)  واقع شده است. حمام مهدی قلی بیک در سال 1027 هجری قمری ساخته شده و به دلیل نزدیکی اش به حرم، در طول تاریخ به نام های دیگری مانند «حمام شاه» و «حمام رضوی» نیز شهرت داشته است. جالب است بدانید که تا سال 1369 نیز از این حمام استفاده می شد.

بعدها معاونت حفظ و احیای سازمان میراث فرهنگی استان خراسان با همکاری معاونت فنی و عمران موقوفات آستان قدس رضوی، پروژه ای را آغاز کردند که در آن بنای این حمام و بخش های مختلف آن از جمله سر در، هشتی ورودی، سربینه (رختکن)، گرمخانه، میاندر، خزینه و فضای گربه رو، تون (گلخن)، نظافت خانه، و چال حوض (استخر آب سرد) مورد مرمت و بازسازی قرار گرفت. با انجام این پروژه مساحت کلی حمام به 2000 متر مربع افزایش یافت. با افزایش مساحت حمام، متولیان امر به فکر تاسیس موزه ای در این مکان افتادند. در این موزه اشیائی به نمایش درآمده است که با بازدید از آن ها می توانید بیشتر با فرهنگ و سنن اهالی این شهر مقدس آشنا شوید. در هر بخش از بنای حمام، اشیاء خاصی به نمایش درآمده است که در ادامه به معرفی آن ها خواهیم پرداخت.

آشنایی با موزه مردم شناسی مشهد
آشنایی با موزه مردم شناسی مشهد

اشیاء موزه

در طی روند بازسازی این بنا، سعی شد تا از فضاهای مختلف مانند سربینه و گرمخانه و چال حوض به عنوان غرفه های نمایش اشیائی با موضوعات ذیل استفاده شود:

متعلقات حمام. در این بخش اشیائی به نمایش درآمده است که در طی روند بازسازی حمام کشف و ضبط شده بودند. ظروف سنگی، سفالینه ها، تنبوشه های سفالی، گلجام و کاشی های قدیمی از جمله وسایلی هستند که در این بخش نمایش داده شده اند.

وسایل استحمام. وسایل حجامت، کاسه، مجمعه، لگن، لگنچه، مشربه، پارچ و آفتابه، روشویه دان، جام چهل کلید، کیسه، لیف، صابون، سنگ پا، لنگ و قطیفه، گل سرشور، حنا، روناس، کتیرا و سدر و ده ها شیء دیگر از جمله آثاری هستند که در این موزه می توانید آنها را مشاهده کنید.

وسایل آرایش. وسایلی مانند شانه چوبی، زیر پایه مخصوص حنابندان، جعبه آینه، جعبه چوبی منبت، میز آینه معرق و مشبک، انبر مخصوص مجعد کردن مو، حنابند انگشت، سرمه دان و عطردان از اشیائی هستند که در این دسته جای می گرند.

انواع سماور، قوری، قهوه جوش و دوستکامی. مجموعه سماورها و قوری های به نمایش درآمده در این موزه مربوط به دوره صفوی و دوستکامی های آن مربوط به دوره ناصرالدین شاه قاجار است.

پوشاک. مجموعه ای از لباس ها و پوشش های محلی اهالی استان خراسان در این موزه به نمایش درآمده است. انواع پاپوش (چارق، گیوه، انواع صندل و جوراب پشمی)، انواع تن پوش (لباس های سنتی مردانه و زنانه، کت، پیراهن، انواع سرپوش، سربند، پیشانی بند و کلاه) از جمله آثاری هستند که در این موزه به نمایش درآمده اند.

از دیگر آثاری که می توانید در این موزه از آن ها بازدید کنید می توان به موارد زیر اشاره کرد:

  • انواع وسایل روشنایی قدیمی و عتیقه
  • حصیر
  • قالیچه
  • لنگ
  • قطیفه
  • جانماز
  • ترمه های یراق دوزی شده
  • بقچه های ترمه
  • ماهوت

منتشر شده

در

توسط