موزه مرکزی آستان قدس رضوی ؛ گنجینه ای پر از اشیاء قیمتی و نفیس

موزه مرکزی آستان قدس یکی از بزرگترین موزهای ایران است که در صحن کوثر آستان قدس رضوی قرار دارد. در این موزه 4 طبقه اشیاء مختلفی و ارزشمندی به نمایش درآمده است که در ادامه این مطلب مجله مشهد رو به معرفی آن ها خواهیم پرداخت.

معرفی موزه مرکزی آستان قدس رضوی

طرح تاسیس این موزه به سال های قبل از انقلاب اسلامی یعنی سال 1316 باز می گردد. قبل از بازگشایی این موزه، بخشی از فضای حرم به نگهداری از اشیای اهدایی زائرین اختصاص داده شده بود. بعدها و با ازدیاد اشیاء وقفی از طرف زائرین، مسئولین به فکر طراحی موزه ای برای نمایش این اشیاء افتادند.

به همین منظور و برای تاسیس موزه مرکزی آستان قدس زمینی به مساحت 5700 متر مربع در کنار مسجد گوهرشاد و مقبره شیخ بهایی در نظر گرفته شد. طرح اولیه بنای این موزه کاری از طراح معروف فرانسوی، آندره گدار بود. موزه مرکزی آستان قدس اولین بار در سال 1324 بازگشایی شد. اما کم کم و با افزایش اشیایی قیمتی و اهدایی از طرف مردم، ساختمان دوم موزه نیز در سال 1355 احداث گردید. این روند تا به امروز ادامه یافته است به طوری که موزه مرکزی آستان قدس امروزه دارای 4 ساختمان مجزا می باشد. در ادامه این مطلب می خواهیم در مورد گنجینه های ارزشمندی که در این موزه نگهداری می شود، صحبت کنیم.

گنجینه های ارزشمند موزه مرکزی آستان قدس

گنجینه قرآن

این گنجینه اولین موزه قرآن در جهان است که در سال 1364 در زمینی به مساحت 800 متر مربع افتتاح شد. این موزه در حال حاضر 3 گنیجنه از قرآن ها خطی و قدیمی دارد. در این گنجینه ها آثار زیر به نمایش درآمده است:

  • قرآن با دستخط منسوب به حضرت امام علی (ع)
  • قرآن با دستخط منسوب به حضرت امام حسن مجتبی (ع)
  • قرآن با دستخط منسوب به حضرت امام حسین (ع)
  • قرآن با دستخط منسوب به حضرت امام سجاد (ع)
  • قرآن با دستخط منسوب به حضرت امام رضا (ع)
  • قرآن ترجمه شده و همراه با تفسیر به زبان ترکی جغتایی
  • برگی از قرآن به خط بایسنغر
  • قرآن وقفی ابنکثیر
  • قرآن به خط اختراعی بابری
  • قرآن به خط میرعبدالقادر حسینی
  • قرآن به خط میرزا احمد نیریزی
  • قرآن به خط یاقوت مستعصمی
  • قرآن روی چوب

موزه تاریخ حرم رضوی

در سال 1378 برای آشنایی هر چه بیشتر زائران و بازدید کنندگان با مراحل توسعه شهر مشهد و حوادثی که در این شهر و حرم مطهر امام رضا (ع) رخ داده است، موزه تاریخ مشهد تاسیس شد. البته از آن جا که اشیاء به نمایش درآمده در این مزوه با تاریخچه حرم امام رضا (ع) ارتباط تنگاتنگی داشتند، در سال 1392 نام این موزه را موزه تاریخ حرم رضوی گذاشتند. در این فضای 1000 متر مربعی می توانید از اشیاء زیر دیدن نمایید:

  • ضریح های طلا و نقره و فولادی
  • کتیبه های طلای حرم مطهر
  • درهای چوبی
  • درهای طلا و نقره
  • محراب های زرین فام
  • پنجره فولاد حرم مطهر
  • ظروف شستشوی ضریح مطهر
  • ابریق ها و آفتابه لگن های مورد استفاده در کشیک خانه و دفاتر حرم مطهر
  • زیارتنامه های مختلف
  • وسایل روشنایی
  • انواع قفل
  • عکس های تاریخی مربوط به اماکن متبرکه

گنجینه سکه

گنجینه سکه یکی از جدیدترین اما خاص ترین بخش های موزه مرکزی آستان قدس است. این بخش موزه که در سال 1388 افتتاح شده است، به نمایش مسکوکات قدیمی در 4 بخش اختصاص دارد.

حلقه های مبادلاتی. برخی از حلقه های به نمایش درآمده در این گنجینه قدمتی 4000 ساله دارند و در زمان خود نقش پول را ایفا می کردند. این حلقه ها از فلزاتی مانند طلا، نقره، مس و … در اوزان مختلف ساخته شده اند.

سکه های عرب ساسانی. این سکه ها همان درهم های نقره ساسانیان و دینارهای طلایی امپراتور بیزانس بودند که اعراب برای مبادلات خود از آن ها استفاده می کردند. روی این سکه ها تصاویری از خسرو دوم و یزدگرد سوم به چشم می خورد.

سکه های بین المللی. در این مجموعه می توانید مسکوکات مختلفی که مربوط به 50 کشور جهان هستند و توسط ماشین آلات ضرب شده اند را مشاهده کنید. سکه های متعلق به کشورهای اکوادور، بلغارستان، اتریش، چین، فرانسه، آلمان، یونان، انگلیس، ژاپن و … را نیز می توانید در این مجموعه مشاهده کنید.

درهم های ولیعهدی امام رضا (ع). این سکه ها درهم هایی هستند که قدمتی 1200 ساله دارند و به مناسبت ولیعهدی امام رضا (ع) ضرب شده اند. ضرب این سکه ها در شهر های مختلفی مانند اصفهان، سمرقند و ری انجام و از سوی زائرین وقف موزه شده اند.

موزه مرکزی آستان قدس رضوی
موزه مرکزی آستان قدس رضوی

گنجینه تمبر و اسکناس

این مجموعه که در سال 1369 هجری شمسی افتتاح شده است، یکی از کامل ترین موزه های تمبر و اسکانس در ایران می باشد. این بخش با نمایش تمبر معروف پنی سیاه، نخستین تمبر جهان آغاز شده و با نمایش تمبرهایی از ایران و جهان تکمیل می شود. البته در این بخش از موزه می توانید اقلام پستی نظیر نامه های تاریخی و شاهانه، کارت پستال های دوره قاجار و نخستین تلفن ها و تلگراف ها را نیز نظاره گر باشید.

اسکناس های این مجموعه نیز متعلق به دوره قاجاریه و پهلوی هستند. البته مجموعه ای کامل از اسکانس های پس از انقلاب تا کنون را نیز می توانید در این بخش از موزه مرکزی آستان قدس مشاهده کنید. علاوه بر اسکانس های ایرانی 500 برگ اسکانس خارجی نیز در این موزه به نمایش درآمده است.

گنجینه صدف و موجودات دریایی

در این مجموعه 457 متر مربعی می توانید انواع صدف ها و موجودات دریایی تاکسیدرمی شده را همراه با نام علمی شان مشاهده کنید. این بخش از موزه در سال 1378 آغار به کار کرده و به مرور زمان با هدایای مردمی تکمیل شد. از جمله موجوداتی که می توانید در این موزه از آن ها بازدید کنید عبارتند از:

  • کوسه ماهی
  • سفره ماهی
  • اسب دریایی
  • لابستر
  • مارماهی
  • بچه تمساح
  • لاک پشت و انواع توتیا
  • مرجان
  • اسفنج
  • حلزون

گنجینه ظروف

در این قسمت از موزه می توانید ظرف های سفالی مربوط به 3200 سال پیش و ظرف های دوره اسلامی، غزنوی، سلجوقی، صفوی و قاجاری را مشاهده کنید.

گنجینه نقاشی

در این بخش موزه که حدود 450 متر مربع وسعت دارد و در سال 1378 تاسیس شده است می توانید آثار ارزشمندی از نقاشان مشهور ایرانی و خارجی، از جمله 4 اثر از کمال الملک (منظره پل روستای کجور، رودخانه شیلات فرح آباد، اشرف البلاد، پل رودخانه تجن) را نظاره گر باشید.

گنجینه مدال

حتما شما هم در اخبار شنیده اید که برخی از ورزشکاران مدال های خود را به آستان قدس رضوی اهدا می کنند. گنجینه مدال موزه مرکزی آستان قدس محل نگهداری از این اشیاء است. اولین ورزشکاری که مدال خود را وقف آستان قدس رضوی کرد، جهان پهلوان تختی بود. کم کم و با اهدای مدال های بیشتر از سوی ورزشکاران، در سال 1392 بخشی از این موزه به نمایش این هدایا اختصاص داده شد.

توپ طلای بهترین بازیکن سال 1996 میلادی، جام قهرمانی بیستمین دوره مسابقات قهرمانی تکواندوی جهان در سال 2011، مدال های مجید خدایی، امیر توکلیان، علیرضا نصرآزادانی و … را می توانید در این مجموعه مشاهده کنید.

دیگر بخش های موزه

گنجینه سلاح

در این بخش موزه مجموعه ای از سلاح های سرد و گرمی که مربوط به دوره امپراتوری صفویان هستند، به نمایش درآمده است. کارد، خنجر، شمشیر فولادی، کمان، سپر، کلاهخود، تبرزین، تپانچه تک لول و دو لول، تفنگ تک لول و ده ها سلاح دیگر را می توانید در این مجموعه نظاره گر باشید.

گنجینه نجوم

در بخش نجوم این موزه مجموعه ای از اسطرلاب ها، تلسکوپ ها، کره ها، مدل های حرکت زمین، وسایل نجوم دریایی، قطب نماها و قبله نماها و انواع خط کش گردآوری و به نمایش گذاشته شده است.

گنجینه ساعت

در این بخش از موزه می توانید ساعت های آفتابی و مکانیکی بسیار قدیمی و زیبایی را مشاهده کنید.


منتشر شده

در

توسط