موزه نادری شهر مشهد

موزه نادری شهر مشهد مجموعه ای تاریخی-فرهنگی و پر از نمادهای مقاومت

موزه ها محلی برای نمایش آثاری هستند که یا جنبه هنری دارند و یا از نظر تاریخی با ارزشند. در شهر مشهد نیز که یکی از بزرگترین شهرهای ایران محسوب می شود موزه های متعددی وجود دارد که نمایان گر قدمت و فرهنگ غنی اهالی این استان هستند. یکی از موزهای جذابی که در این شهر واقع شده است و بازدید از آن را به شما توصیه می کنیم، موزه نادری است.

در ادامه این مطلب مجله گردشگری مشهد رو می خواهیم در مورد این موزه و اشیائی که در آن به نمایش درآمده است با شما صحبت کنیم.

باغ موزه نادری

موزه نادری در بنای اصلی آرامگاه فعلی نادر شاه افشار واقع شده است. نادر شاه یکی از پادشاهان سرشناس ایرانی است که فتوحات زیادی را در طول زندگی خود تجربه کرد. سرکوب افغان ها و بیرون راندن عثمانی و روسیه از کشور، تجدید استقلال ایران و فتح هندوستان و ترکستان از جمله مهمترین دستاوردهای این پادشاه هستند. به همین دلیل او را در جهان به القابی مانند “ناپلئون ایرانی” و “اسکندر دوم” نیز می شناسند.

او در سال 1067 هجری شمسی در ایل افشار در درگز خراسان چشم به جهان گشود و در سال ۱۱۲۶ هجری شمسی، به دست پنج تن از سران قزلباش کشته شد. او قبل از مرگش دستور داد تا در بالا خیابان مشهد مقبره ای برایش بسازند. این آرامگاه خشتی در سال 1145 هجری شمسی، در مجاورت چهار باغ شاهی و روبروی حرم امام رضا (ع) ساخته شد. اما ساختمان فعلی که اکنون در مشهد وجود دارد و ما آن را به عنوان آرامگاه نادر شاه افشار می شناسیم در سال 1342 به همت انجمن آثار ملی ایران بنا شده است. این آرامگاه و موزه به پا شده در آن، امروزه بعد از حرم مطهر امام رضا (ع)، یکی از پر بازدیدترین مقاصد گردشگری در شهر مشهد محسوب می شود.

بنای موزه نادری

مقبره نادر شاه و موزه دایر در آن، در باغی به مساحت 14400 متر مربع ساخته شده اند. بخش های اصلی این مجموعه عبارتند از:

  • سكویی دوازده پله ای
  • مقبره
  • پوششی خیمه مانند بر روی قبر
  • سكویی مرتفع در مجاور قبر با مجسمه نادرشاه سوار بر اسب
  • غرفه فروش كتاب
  • تالارهای موزه

این مجموعه که طراحی هوشنگ سیحون است مملو از نمادها و نمودهای تاریخی مربوط به دوران نادر شاه افشار می باشد. مجسمه نادر نیز توسط استاد ابولحسن صدیقی (مجسمه ساز)، طراحی و ساخته شده است. در ساخت این بنا از سنگ خارای منطقه کوهسنگی مشهد استفاده شده است. این سنگ یکی از مقاوم ترین سنگ هایی است که در ایران یافت می شود. هوشنگ سیحون با به کار گیری این سنگ در ساخت بنا قصد داشته تا نمادی از صلابت، شخصیت و قدرت نادرشاه افشار را به نمایش بگذارد.

طرح کلی این بنا 6 ضلعی است که نمادی از چادرها عشایری می باشد. ستون های آرامگاه نیز نمادی از کلاه سربازان قزلباش عهد افشاریه می باشند. در طراحی سنگ قبر نادرشاه نیز از طرح و شکل الماس دریای نور الگو برداری شده است. این سنگ بسیار قیمتی یادگاری گران بهایی است که نادرشاه پس از فتح هندوستان آن را با خود به ایران آورد.

موزه نادری شهر مشهد
موزه نادری شهر مشهد

تالارهای مجموعه

باغ موزه نادری دارای دو تالار است که در آن آثار و اشیاء متعلق به اواخر عهد صفوی و دوران افشاری به نمایش درآمده است. این آثار عمدتا شامل نسخ خطی نفیس از جمله تاریخ جهانگشای نادری اثر میرزا مهدی خان استرابادی، سکه ها، خنجر و انواع تفنگ سرپر، تپانچه، توپ های جنگی و اشیایی است که نمایان گر دلاوری های نادر شاه هستند. در محوطه باغ موزه نادری نیز آرامگاه کلنل محمد تقی خان پسیان واقع شده است. وی یکی از سرداران شجاع سپاه ایران بود. ستون های اطراف تالار، به صورت هشت ثلث با چهار قاعده در بالا و پايین طراحی شده اند و نشانه‌‌ ای از کلاه نادر هستند.

در پای برج این مقبره نیز لوله توپ جنگی وجود دارد که توسط سربازان ایرانی در جنگ علیه متجاوزان پرتقالی به غنیمت گرفته شده است. این توپ جنگی که در زمان سلطنت فیلیپ دوم، پادشاه اسپانیا و پرتقال در سال 1591 میلادی ساخته شده است، از نظر هنری یک اثر ارزشمند محسوب می شود.

در تالار شماره ۱ این مجموعه آثاری متعلق به دوره افشار به نمایش گذاشته شده است. انواع سلاح‌، البسه و پوشاک رزمی نظامیان دوره افشار، تابلوهای نقاشی مختلف از صحنه های جنگ مانند تابلویی از جنگ کرنال، ابزار سوارکاری، چند کتاب خطی نفیس و دو شمشیر (روی یکی از این شمشیرها کلمه «السلطان نادر» حک شده و روی دیگری یک بیت شعر طلاکوب شده است) متعلق به نادر از جمله آثاری هستند که در این تالار وجود دارند.

تالار شماره ۲ موزه نادری نیز به نمایش تصاویر و اطلاعات تاریخی مرتبط با زندگی نادرشاه افشار و کلنل محمدتقی خان پسیان اختصاص یافته است.

سایر اشیاء تاریخ مربوط به دوره نادر شاه

همان طور که گفتیم، نادر شاه فتوحات زیادی داشته و به همین دلیل اشیاء تاریخی و قیمتی زیادی را برای سرزمین مان به غنیمت گرفته است. برخی از این آثار عبارتند از:

  • الماس دریای نور که حدودا 182 قیراط وزن دارد، یکی از بزرگترین الماس های حال حاضر در جهان است که در موزه جواهرات ملی ایران نگهداری می شود.
  • الماس کوه نور که وزن کنونی آن 108 قیراط می باشد در زیر زمین برج لندن نگهداری می شود.
  • تخت طاووس که از تخت های جواهر نشان آن دوران بود، متاسفانه پس از مرگ نادر شاه توسط غارتگران تخریب و به یغما رفت.

منتشر شده

در

توسط